طلاق عُسر و حَرَج چیست و چقدر طول می‌کشد؟

عسر و حرج در لغت به معنای سختی و تنگی است. طلاق عسر و حرج نوعی طلاق است که به درخواست زوجه و با اثبات شرایط خاص، توسط دادگاه صادر می‌شود. در این نوع طلاق، زوجه ادعا می‌کند ادامه زندگی مشترک برای او با مشقت همراه بوده و تحمل آن برایش دشوار است.

طلاق عسر و حرج چیست؟

قانون مدنی موارد مشخصی را برای تحقق عسر و حرج زوجه بیان نکرده است، بلکه تشخیص آن را بر عهſure قاضی گذاشته است. با این حال، رویه قضایی برخی از مصادیق رایج عسر و حرج را به شرح زیر برمی‌شمارد:

– سوء رفتار مستمر زوج: ترک بدون دلیل زندگی مشترک، اعتیاد مضر، سوءرفتار و خشونت خانگی از مصادیق سوء رفتار هستند.
– نپرداختن نفقه: در صورتی که زوج بدون عذر موجه از پرداخت نفقه خودداری کند، می‌تواند موجب عسر و حرج زوجه شود.
– امراض جنسی: ابتلای زوج به برخی بیماری‌های خاص که مانع از برقراری روابط زناشویی می‌شود، می‌تواند از موارد عسر و حرج تلقی گردد.
– محکومیت جزایی زوج: محکومیت زوج به جرائم خاص و تحمل مجازات‌های سنگین می‌تواند موجب عسر و حرج زوجه شود.
– تغییر دین زوج: تغییر مذهب زوج بعد از عقد نکاح، در صورتی که در زمان عقد شرطی بر هم‌ مذهبی بودن نشده باشد، می‌تواند از موارد عسر و حرج تلقی شود.

اثبات عسر و حرج زوجه

برای اثبات عسر و حرج، زوجه باید دلایل و مستندات کافی به دادگاه ارائه دهد. این دلایل می‌توانند شامل شهادت شهود، گزارش کلانتری، نامه‌های پزشکی و سایر مدارک مرتبط باشند. قاضی دادگاه پس از بررسی دلایل و شنیدن اظهارات زوجین، رأی نهایی را صادر می‌کند.

آثار طلاق عسر و حرج

در صورتی که دادگاه عسر و حرج زوجه را احراز کند، حکم طلاق صادر می‌شود. با این حال، دادگاه ممکن است بر اساس شرایط، زوج را ملزم به پرداخت مهریه یا بخشی از آن کند. همچنین، در خصوص حضانت فرزندان و سایر حقوق و تکالیف زوجین، دادگاه بر اساس مقررات قانونی رای صادر می‌کند.

نکات مهم

– تشخیص عسر و حرج بر عهده قاضی است و موارد ذکر شده صرفاً مثال‌هایی از مصادیق رایج هستند.
– برای طرح دعوی طلاق عسر و حرج، بهتر است با وکیل متخصص در امور خانواده مشورت شود.
– در صورت اثبات عسر و حرج، طلاق حتی بدون رضایت زوج قابل صدور است.

مدت زمان رسیدگی به طلاق عسر و حرج

تعیین مدت زمان دقیق برای رسیدگی به طلاق عسر و حرج دشوار است، چرا که این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد. با این حال، در ادامه به برخی از این عوامل و تأثیر آن‌ها بر طول دادرسی اشاره خواهیم کرد:

– میزان پیچیدگی پرونده: هرچه جمع‌آوری مستندات و اثبات عسر و حرج پیچیده‌تر باشد، رسیدگی به پرونده زمان بیشتری می‌طلبد.
– کاری بودن شعبه دادگاه: حجم پرونده‌های موجود در شعبه دادگاه می‌تواند بر سرعت رسیدگی به پرونده شما تأثیر بگذارد.
– دقت و سرعت قاضی: رویه کاری و سرعت رسیدگی قاضی پرونده نیز یکی از عوامل مؤثر بر مدت زمان دادرسی است.
– همکاری زوجین: در صورتی که زوجین برای تسریع روند دادرسی همکاری لازم را داشته باشند و نیاز به جلب نظر کارشناس نباشد، رسیدگی به پرونده با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

عوامل مؤثر بر کوتاه شدن زمان رسیدگی

با وجود عدم امکان تعیین زمان قطعی، اقداماتی برای کوتاه‌تر شدن روند دادرسی قابل انجام است:

– جمع‌آوری مستندات کافی: هرچه ادله و مدارک ارائه شده به دادگاه برای اثبات عسر و حرج قوی‌تر و مستندتر باشد، احتمال ارجاع پرونده به کارشناس کاهش یافته و روند رسیدگی سریع‌تر پیش می‌رود.
– مشاوره با وکیل متخصص: وکیل متخصص در امور خانواده با تسلط بر رویه قضایی و قوانین مربوطه، می‌تواند به جمع‌آوری مدارک لازم و تنظیم دادخواست به شکلی مؤثر کمک کند.
– همکاری با دادگاه: ارائه اطلاعات و مدارک به صورت کامل و در مهلت‌های تعیین شده از سوی دادگاه، در تسریع روند دادرسی نقش بسزایی دارد.

توصیه نهایی : با توجه به لزوم اثبات شرایط خاص برای احراز عسر و حرج، توصیه می‌شود برای طرح دعوی طلاق به استناد عسر و حرج و همچنین کوتاه کردن زمان رسیدگی، حتماً با وکیل متخصص در امور خانواده مشورت نمایید. وکیل مجرب می‌تواند ضمن بررسی دقیق شرایط پرونده، راهنمایی‌های لازم را در خصوص جمع‌آوری مستندات و روند دادرسی ارائه دهد.